Drama w biblioterapii.

Drama jako metoda pedagogiczna wspierająca proces biblioterapeutyczny pozwala biblioterapeucie lepiej poznać uczestników. Daje możliwości lepszego zintegrowania się grupy i spontanicznego wyrażania własnych emocji, rozwija fantazję i wyobraźnię uczestników zajęć. Uczy ich samodzielności i pozwala na głębokie wchodzenie w siebie.

Drama jest szczególnie pomocna w terapii dzieci o zaburzonym zachowaniu. Zarówno agresywnych, nadpobudliwych, jak i zalęknionych, którym biblioterapia umożliwia rozładowanie emocji i kompensowania potrzeb. Wówczas utworem, na bazie którego powstaje drama, może być baśń lub cykl baśni albo wybrany utwór literacki o tematyce zbliżonej do sytuacji osób objętych biblioterapią.

Do najczęściej stosowanych elementów dramy należą doświadczenia realne, wyobrażenia, wiedza literacka lub historyczna. Punktem wyjścia dla technik dramowych mogą być:

Ø  pojęcia ogólne,

Ø  utwory literackie ( wiersz, opowiadanie, baśń lub inny rodzaj literatury,

Ø  sztuka (rzeźba, malarstwo, grafika, muzyka),

Ø  dokumenty osobiste (listy, telegramy, fotografie, pamiętniki),

Ø  głębokie indywidualne przeżycia zapamiętane przez uczestników zajęć, z różnych okresów ich  życia.

W dramie nie ma podziału na aktorów i widzów. Udział w niej biorą wszyscy

uczestnicy, także biblioterapeuta – chodzi o rozwój indywidualności każdego uczestnika.

Metoda z zastosowaniem dramy jest atrakcyjna, ale trudna do realizacji w gronie osób z deficytami intelektualnymi, z problemami adaptacyjnymi. Dlatego ważny jest tzw. etap przygotowawczy, na który składać się będą w dużej mierze zajęcia o charakterze wyciszającym, relaksującym i integrującym grupę.

W niektórych grupach trudno jest od razu przełamać opór uczestników przed „wchodzeniem w role”. Trzeba wówczas zwiększyć ilość ćwiczeń „otwierających”, budujących zaufanie w grupie.

           

Proces biblioterapeutyczny  podczas zajęć realizowanych metodą dramy może przebiegać w co najmniej trzech płaszczyznach:

• płaszczyzna wynikająca z kontekstu – tworzona jest dla konkretnego układu interpersonalnego, np. pomiędzy rodzeństwem, uczniami w klasie, dziećmi chorymi a zdrowymi, nauczycielem a dziećmi, dziećmi a rodzicami itp. Improwizowana rozmowa pomiędzy uczestnikami dramy będzie miała przebieg uzależniony od osobistych doświadczeń uczestników, od cech ich osobowości,
• płaszczyzna uniwersalna – dotyczy pojęć ogólnych, ujawnia wszelkie prawdy o stosunkach międzyludzkich. Uczestnicy poznają prawa rządzące odniesieniami, np., pomiędzy nimi a innymi członkami społeczności. Pomiędzy nimi a rodzeństwem, nimi a rodzicami. W ten sposób łatwiej uchwycić to, co jest wspólne dla wszystkich rodziców i wszystkich dzieci,
• płaszczyzna osobista – służy przywoływaniu własnych doświadczeń uczestnika procesu biblioterapeutycznego i porównaniu ich z doświadczeniami innych osób (np. relacje pomiędzy nim a jego kolegami i rodzicami).

Płaszczyzny te przenikają się nawzajem, służą lepszemu porozumiewaniu się i ułatwiają zrozumienie własnych relacji z innymi ludźmi i zrozumienia reakcji na różne sytuacje życiowe. Służą też rozpoznawaniu tego, co dobre, ładne, potrzebne, poprawne i rozróżnianiu tego, co naganne, złe, brzydkie, niedobre.